Malegaon blast case: మాలేగావ్ పేలుడు కేసులో.. ప్రజ్ఞా ఠాకూర్ సహా ఏడుగురిని నిర్దోషులుగా తేల్చిన కోర్టు
Malegaon blast case: సెప్టెంబర్ 29, 2008 రాత్రి మాలేగావ్ నగరాన్ని కుదిపేసిన బాంబు పేలుడు తర్వాత దాదాపు 17 ఏళ్లపాటు దేశవ్యాప్తంగా రాజకీయ సంచలనం సృష్టించింది. న్యాయపరంగా ఎట్టకేలకు కేసు ముగిసింది. ఏడుగురు నిందితులకు న్యాయస్థానం నిర్దోషులుగా ప్రకటించింది.
దేశంలో హిందూ టెర్రరిజమనే పదాన్ని, మాలేగావ్ బాంబు పేలుడు కేసు సందర్భంగా తీసుకొచ్చారు. పేలుడు జరిగిన వెంటనే హేమంత్ కర్కరే నేతృత్వంలోని మహారాష్ట్ర ATS దర్యాప్తును చేపట్టగా, తర్వాత కేంద్రంలోని UPA ప్రభుత్వం దాన్ని NIAకి బదిలీ చేసింది. మాజీ సైనికులు, ఒక సన్యాసిని, బీజేపీ నేతలు నిందితులుగా ఉండడం, విచారణలోని నేరస్థులపై తీవ్ర ఆరోపణలు, దర్యాప్తు సంస్థల మధ్య వైఖరుల వ్యత్యాసం, అన్నీ ఈ కేసును భారత న్యాయ వ్యవస్థలోనే కాదు, దేశ రాజకీయం, భద్రతా విధానాల్లోనూ ఓ కీలక మలుపుగా నిలిపాయి.
మహారాష్ట్రలోని మాలేగావ్‌లో శక్తివంతమైన బాంబు పేలి ఆరుగురు మృతి చెంది, వంద మందికి పైగా గాయపడిన దాదాపు 17 సంవత్సరాల తర్వాత, బీజేపీ మాజీ ఎంపీ ప్రజ్ఞా ఠాకూర్, మాజీ సైనిక అధికారి లెఫ్టినెంట్ కల్నల్ ప్రసాద్ శ్రీకాంత్ పురోహిత్ సహా ఈ కేసులోని ఏడుగురు నిందితులను ముంబైలోని ప్రత్యేక కోర్టు ఈరోజు నిర్దోషులుగా ప్రకటించింది.
పవిత్ర రంజాన్ మాసంలో ముంబై నుండి 200 కి.మీ దూరంలో ఉన్న మత ఉద్రిక్తత ఎక్కువగా ఉండే పట్టణంలోని భిక్కు చౌక్ సమీపంలో సెప్టెంబర్ 29, 2008 రాత్రి ఈ పేలుడు జరిగింది. NIA కి అప్పగించిన కేసును విచారించిన ప్రత్యేక న్యాయమూర్తి AK లహోటి ఈరోజు మాట్లాడుతూ… ఈ కేసులోని ఆరోపణలను నిరూపించడంలో ప్రాసిక్యూషన్ విఫలమైందని, ఏడుగురు నిందితులను నిర్దోషులుగా విడుదల చేస్తున్నట్టు చెప్పారు.
పేలుడులో ఉపయోగించిన మోటార్ సైకిల్ ప్రజ్ఞా ఠాకూర్‌కు చెందినదని ప్రాసిక్యూషన్ నిరూపించలేకపోయిందని, ఇంజిన్ నంబర్ అస్పష్టంగా ఉందని, ఛాసిస్ నంబర్ తుడిచిపెట్టబడిందని న్యాయమూర్తి లహోటి అన్నారు. ఉగ్రవాదానికి మతం లేదని, కానీ అది కేవలం అవగాహన ఆధారంగా దోషిగా నిర్ధారించలేమని కోర్టు తేల్చింది.
ఈ కేసులో మొత్తం ఏడుగురున్నారు. సాధ్వి ప్రజ్ఞా సింగ్ ఠాకూర్, భోపాల్ నుండి గతంలో ఎంపీగా గెలిచారు. లెఫ్టినెంట్ కల్నల్ ప్రసాద్ శ్రీకాంత్ పురోహిత్, అప్పటి మిలిటరీ ఇంటెలిజెన్స్‌లో పనిచేస్తున్న అధికారి, రిటైర్డ్ మేజర్ రమేష్ ఉపాధ్యాయ్, అజయ్ రహిర్కర్, సుధాకర్ ద్వివేది, సుధాకర్ చతుర్వేది సమీర్ కులకర్ణి ఏడుగురు నిందితులపై విచారణ పూర్తయ్యింది.
నిందితులపై చట్టవిరుద్ధ కార్యకలాపాల నివారణ చట్టం, IPCలోని వివిధ సెక్షన్ల కింద కుట్ర, హత్య, హత్యాయత్నం, శత్రుత్వాన్ని ప్రోత్సహించడం, స్వచ్ఛందంగా బాధ కలిగించడం వంటి అభియోగాలు మోపారు. ప్రస్తుతం ఏడుగురు బెయిల్‌పై బయట ఉన్నారు. దర్యాప్తు మొదట మహారాష్ట్ర ఉగ్రవాద నిరోధక దళం చేపట్టింది. అప్పుడు దానికి హేమంత్ కర్కరే నేతృత్వం వహించాడు. తరువాత ఆయన 26/11 ముంబై ఉగ్రవాద దాడులలో ఆయన మరణించాడు.
ATS అక్టోబర్ 2008లో మొదటి అరెస్టులు చేసింది. పేలుడులో ఉపయోగించిన మోటార్ సైకిల్ ప్రగ్యా ఠాకూర్ పేరుతో ఉన్నట్టు గుర్తించారు. దీంతో ఆమె కుట్రదారులకు వెహికల్ అందించిందని ఆరోపించారు. మాజీ సైనికుడు అభినవ్ భారత్ అనే అంతగా ప్రాచూర్యం లేని రాడికల్ గ్రూప్ సభ్యులతో కలిసి ఆమె పనిచేసిందని ఆరోపించారు. ఇవాళ తీర్పు ప్రకటిస్తూ, ప్రాసిక్యూషన్ పేలుడు జరిగిందని విజయవంతంగా నిరూపించిందని, కానీ జాతీయ దర్యాప్తు సంస్థ మోటార్ సైకిల్‌లో బాంబు అమర్చారని నిర్ధారించడంలో విఫలమైందని కోర్టు అభిప్రాయపడింది.
పేలుడుకు RDX ఉపయోగించారని ఆరోపణలు ఉన్నాRDX లెఫ్టినెంట్ కల్నల్ పురోహిత్ నివాసంలో దాచి ఉంచారన్నదానికి ఎలాంటి ఆధారాలు లేవని, బాంబును అమర్చారని చెప్పే సాక్ష్యాలు లేవని కోర్టు స్పష్టం చేసింది. ఇక దాడికి ఉపయోగించిన బైక్ ప్రజ్ఞా ఠాకూర్ సొంతమని నిరూపించడానికి ఆధారాల్లేవంది కోర్టు. సాక్ష్యాలు కొన్ని సందర్భాల్లో తారుమారయ్యాయని పేర్కొంటూ, కొంతమంది నిందితుల కస్టడీ, చికిత్సకు సంబంధించిన వైద్య ధృవీకరణ పత్రాలు, డాక్యుమెంట్లలోనూ తేడాలను గుర్తించినట్టు కోర్టు చెప్పింది. కేవలం అనుమానం దోషిగా నిర్ధారించడానికి ఏకైక కారణం కావొద్దని, సందేహం ప్రయోజనం నిందితులకే చెందాలని కోర్టు అభిప్రాయపడింది. ఏడుగురు నిందితులు ఇవాళ కోర్టుకు హాజరయ్యారు.
తీర్పుపై స్పందిస్తూ బీజేపీ నాయకురాలు ప్రజ్ఞా ఠాకూర్, ఈ కేసు తన జీవితం మొత్తాన్ని నాశనం చేసిందని, దోషులుగా ఉన్నవారిని దేవుడు శిక్షిస్తాడని ఆమె పేర్కొన్నారు. విచారణకు పిలిచినప్పుడు అందుకు తగిన ఆధారాలుండాలని తాను మొదట్నుంచి వాదిస్తున్నట్టు ఆమె చెప్పారు.
కానీ ఎలాంటి ఆధారాల్లేకుండానే దర్యాప్తునకు పిలిచి అరెస్టు చేసి హింసించారని ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. పోలీసుల అనుమానం తన జీవితం మొత్తాన్ని నాశనం చేసిందని ఆమె తెలిపారు. తాను ఒక ఋషి జీవితాన్ని గడుపుతున్నానని, కానీ తనను నిందితులుగా చేర్చి హింసించారన్నారు. తాను సన్యాసిని కాబట్టే, ఇంకా బతికి ఉన్నానని ఆమె అన్నారు. ప్రజ్ఞా ఠాకూర్ న్యాయవాది మాట్లాడుతూ, పేలుడుకు చాన్నాళ్ల ముందే టూ వీలర్ అమ్ముడు పోయిందని, ప్రజ్ఞా అరెస్టు కల్పిత సాక్ష్యం ఆధారంగా జరిగిందని ఆరోపించారు.
లెఫ్టినెంట్ కల్నల్ పురోహిత్ తరపు న్యాయవాది మాట్లాడుతూ, తన క్లైంట్, సైనిక నిఘా అధికారిగా పనిచేశాడని, భారత్‌లోకి చొరబడి తన ఉన్నతాధికారులకు క్రమం తప్పకుండా సమాచారం ఇస్తున్నాడని చెప్పారు. ఉపాధ్యాయ్, కులకర్ణితో సహా ఇతర సహ నిందితులు ATS కస్టడీ హింసకు పాల్పడిందని లాయర్లు ఆరోపించారు. వాంగ్మూలాలలో వైరుధ్యాలను కోర్టు ఎత్తిచూపిందని, కేసు విచారణలో ఎన్నో ఉల్లంఘనలన్నాయన్నారు.
ఏప్రిల్ 2011లో, UPA నేతృత్వంలోని కేంద్ర ప్రభుత్వం దర్యాప్తును NIAకి బదిలీ చేసింది. తగిన ఆధారాలు లేకపోవడంతో 2016లో మహారాష్ట్ర వ్యవస్థీకృత నేరాల నియంత్రణ చట్టం అభియోగాలను ఏజెన్సీ తొలగించింది. కానీ మిగిలిన ఏడుగురిపై అభియోగాలు అలాగే ఉన్నాయి.
NIA అనుబంధ ఛార్జ్ షీట్ ప్రజ్ఞా ఠాకూర్‌ను విడుదల చేయాలని కోరింది. కానీ ఆమెపై విచారణ కొనసాగించడానికి తగిన ఆధారాలు ఉన్నాయని గమనించి ప్రత్యేక NIA కోర్టు నిరాకరించింది. విచారణ 2018లో అధికారికంగా ప్రారంభమైంది. ప్రాసిక్యూషన్ 323 మంది సాక్షులను విచారించగా, డిఫెన్స్ ఎనిమిది మంది సాక్షులను కోర్టుకు తీసుకువచ్చింది. కేసును 7 సంవత్సరాల విచారణ కాలంలో ఐదుగురు న్యాయమూర్తులు విచారించారు.
న్యాయమూర్తి లహోటి 2023లో కేసు విచారణ చేపట్టారు. సుదీర్ఘ వాదనల తర్వాత ఏప్రిల్ 19న తుది తీర్పును రిజర్వ్ చేశారు. ఇప్పుడు తుది తీర్పు వెలువడింది. మరోవైపు మాలేగావ్ పేలుళ్ల కేసులో గురువారం ఏడుగురు నిందితులను నిర్దోషులుగా విడుదల చేయడంపై MIM అధినేత, హైదరాబాద్ ఎంపీ అసదుద్దీన్ ఒవైసీ నిరాశ వ్యక్తం చేశారు. మాజీ ఎంపీ ప్రజ్ఞా సింగ్ ఠాకూర్ నిర్దోషిగా విడుదలపై ఆయన తీవ్ర విమర్శలు చేశారు.
ఉగ్రవాద నిందితురాలిని బీజేపీ పార్లమెంటు సభ్యురాలిగా చేసిందని ప్రపంచం గుర్తుంచుకుంటుందని విమర్శించారు. సాధ్వి ప్రజ్ఞాతో సహా ఏడుగురు నిందితులను నిర్దోషులుగా విడుదల చేయడాన్ని నాసిరకం దర్యాప్తు వల్లే ఉద్దేశపూర్వకంగా వదిలేశారని ఆరోపించారు. పేలుడు జరిగిన 17 ఏళ్లకు కోర్టు సాక్ష్యాలు లేకపోవడంతో నిందితులందరినీ నిర్దోషులుగా ప్రకటించడం దారుణమన్నారు.
